E(S)ki, eSki, eSki – czyli typy monet 100 000 zł „Solidarność 1980-1990”

Jedną z ulubionych monet dużej części Kolekcjonerów okresu przeddenominacyjnego w polskiej numizmatyce jest bez wątpienia moneta o nominale 100 000 zł Solidarność wybita w roku 1990 w amerykańskiej mennicy Solidarity Mint w Los Angeles w Californii z okazji dziesięciolecia Ruchu Solidarność. Moneta ta budzi – podobnie jak Tryptyk – spore kontrowersje w naszym środowisku.

Dzisiaj chciałbym, odpowiadając na często kierowane zapytania wskazać, szczególnie osobom zaczynającym przygodę z tymi monetami, w jaki sposób rozróżnić tzw. typy Solidarności.

Typ A (podstawowy) - jest najczęściej spotykany w obrocie. Na rewersie (pod datą 1990) znajduje się litera L, awers charakteryzuje się istniejącym odstępem pomiędzy „zł” a nominałem „100 000”.

TYP A monety 100 000 zł Solidarność. Źródło Warszawskie Centrum Numizmatyczne

Typ B (rzadszy) -  na rewersie brak jest litery L pod datą „1990”, z kolei na awersie nie ma odstępu pomiędzy „zł” a nominałem „100 000”. Typy B w naszej ocenie charakteryzują się też specyficznym "matowym” tłem.

TYP B monety 100 000 zł Solidarność. Źródło Warszawskie Centrum Numizmatyczne

Typ C (znacznie rzadszy) – zawiera na rewersie literę L pod datą „1990”, zaś na awersie nie ma odstępu pomiędzy „zł” a nominałem „100 000”. W skrócie jest to hybryda typu A (rewers) i typu B (awers).

TYP C monety 100 000 zł Solidarność. Źródło Warszawskie Centrum Numizmatyczne

Powszechnie przyjęło się, iż wśród eSek wyróżniamy także typ D (wyjątkowo rzadki). Przy czym w mojej ocenie jest to nieobiegowa „próba” (bez napisu). Cechą charakterystyczną typu D jest to, że występuje on jako lustrzanka. Na rewersie zauważalny jest przede wszystkim odmienny kształt litery „S” w napisie „Solidarność” – górna część litery skierowana jest znacznie ku górze monety. Ponadto układ „barw” na widniejącej fladze jest odwrócony.

TYP D monety 100 000 zł Solidarność. Źródło Warszawskie Centrum Numizmatyczne

Opisując odmiany monety Solidarność nie sposób przemilczeć monety kolekcjonerskiej wybitej stemplem lustrzanym w Mennicy Państwowej w Warszawie. Moneta ta pomimo, że posiada taką samą wagę jak opisane wcześniej odmiany tj. 31,1 gr Ag 999 to jednak ma inną średnicę – 32 mm (o odróżnieniu od typów „amerykańskich” – 39 mm). Stąd też powszechnie uzyskała sympatyczne miano „małej-grubej”

100 000 zł Solidarność / Warszawa. Źródło Dom aukcyjny Numimarket

Poza tymi wyżej opisanymi typami, „Solidarność” została wybita również w wersjach złotych oraz kilku nominałach i wariantach próbnych. O tym wszystkim napiszemy już więcej w jednym z numerów Kwartalnika Numizmatycznego.  

Autor: Krystian Browarny vel. Piwny