2 zł 1932 fałszerstwo z epoki na szkodę emitenta

Z rozpoznawaniem falsyfikatów jest trochę jak z nauką języka obcego - język nieustanie trzeba szlifować żeby nie wypaść z formy, tak samo biegłość w rozpoznawaniu falsyfikatów wymaga ciągłego porównywania, analizowania i sprawdzania. Z czasem zaczyna się robić trochę jak z jazdą na rowerze - pewne charakterystyczne cechy danej monety zapamiętujemy i jesteśmy w stanie to odnieść i porównać oryginał z potencjalnym falsem. 

Samo fałszowanie monet jest tak samo stare jak historia mennictwa. Wydawać by się mogło, że na przestrzeni wieków fałszowane były tylko najdroższe monety. Wykonanie matryc, oprzyrządowania i przeprowadzenie całego procesu produkcyjnego dla drobnych nominałów teoretycznie byłoby nierentowne. Jest to oczywiście prawda, ale połowicza. Gro fałszerstw dotyczy również a może przede wszystkim drobnych nominałów, które w swojej masie i ilości niejednokrotnie są dużo bardziej "rentowne" dla fałszerza aniżeli pojedyncze fałszywki drogich monet. Poza tym przy drobniejszych monetach z obiegu rzadko kiedy zwracamy uwagę na wizerunek, natomiast w przypadku emisji kolekcjonerskich - szczególnie rzadkich numizmatów - z reguły dokładniej ogląda się numizmat i falsyfikat musi być naprawdę perfekcyjnie wykonany, aby potencjalny i obeznany w temacie kupujący wziął fałszywkę za oryginał. 

Oryginalny egzemplarz 2 złotówki. Widoczne typowe ślady obiegu - moneta oceniona na stan II. Zdjęcie pochodzi z archiwum Warszawskiego Centrum Numizmatycznego. 

W tym miejscu trzeba rozgraniczyć jeszcze dwie kwestie - fałszerstwa na szkodę kolekcjonera i tu faktycznie fałszuje się z reguły droższe i jednostkowe egzemplarze (w danej epoce lub później) oraz fałszerstwa na szkodę emitenta. Te dotyczą z reguły drobniejszych nominałów i wykonywane były w danej epoce celem osiągniecia z zysku z wprowadzenia monet do obiegu. Tytułowa 2 złotówka to właśnie typowe fałszerstwo, które zaliczamy do tej drugiej kategorii. 

Przy identyfikacji numizmatu w pierwszej kolejności zwraca się uwagę na parametry techniczne monety - masa, średnica, oraz na ogólny wygląd - ostrość wizerunku, jakoś tła czy kształt liter. Poza tymi ogólnymi cechami każdy nominał ma jakieś swoje cechy szczególne, na które zwraca się uwagę przy bliższej identyfikacji monety. 

Falsyfikat z epoki. Moneta dobrze wykonana jak na fals II RP. Moneta oceniona na stan około II. Zdjęcie pochodzi z zasobów Gabinetu Numizmatycznego Damiana Marciniaka.

Z ręką na sercu mogę przyznać, że sam kilkukrotnie padłem ofiarą fałszerstwa - kupowałem monetę po czym po jakimś czasie okazało się, że w moje kolekcji zamiast oryginałów są bardzo dobrej jakości falsyfikaty z epoki. Specjalnie się jakoś nie zmartwiłem, bo taki fals to doskonały "materiał badawczy". Poza tym falsyfikaty z epoki mają swoje grono miłośników wśród kolekcjonerów i czasem fals z epoki jest w kolekcji traktowany na równi, albo nawet wyżej od oryginału. 

Jestem w trakcie przygotowywania opracowania, będącego zestawieniem najciekawszych falsyfikatów monet II RP. Opracowanie w wersji bezpłatnej PDF do pobrania zostanie udostępnione na Portalu Numizmatycznym. Jeśli posiadasz zdjęcie ciekawego falsa z tego okresu daj znać na maila: portalnumizmatyczny@gmail.com. Im więcej zidentyfikowanych falsów, tym lepiej będziemy w stanie je rozpoznawać i lepsze będzie opracowanie dla uczących się identyfikacji. 

Przejdźmy zatem do tytułowej 2 złotówki. Prezentowany egzemplarz pochodzi z nadchodzącej wiosennej aukcji Gabinetu Numizmatycznego Damiana Marciniaka, która odbędzie się w czerwcu 2021 roku. Link do omawianej monety znajduje się TUTAJ. 

Skąd wiadomo że to falsyfikat? 

Moneta jest dobrze wykonana. Przede wszystkim widać dobrze wykonany rant (przynajmniej na zdjęciu w tym ujęciu). Ale już nawet dla średnio wprawnego kolekcjonera zajmującego się II RP w pierwszej kolejności rzucają się w oczy dwa elementy: brak ostrości w wizerunku oraz "chropowate" tło na awersie monety. Tak naprawdę już te dwa elementy w bardzo dużą dozą prawdopodobieństwa wskazują, że mamy do czynienia z falsem. Proszę spojrzeć na zdjęcia poniżej - po lewej oryginał, po prawej falsyfikat. 

Brak ostrości w wizerunku - bardzo dobrze jest to widoczne na twarzy kobiety oraz kłosach zboża 

i wstążce na rewersie monety. 

Tło na oryginale jest, poza śladami obiegu, gładkie bez nierówności. Tło na falsyfikacie ma charakterystyczną i nienaturalną dla tłoczonego egzemplarza strukturę.

Przejdźmy teraz do porównania konkretnych elementów z wizerunku. Litery mają różną budowę, ogon orła różni się, pióra na skrzydłach orła mają inne zakończenia i w końcu data i znak mennicy - cyfra 9 nienaturalnie powiększona oraz nieczytelny znak mennicy. Te i powyższe cechy nawet z nawiązką w 100% potwierdzają nam, że mamy do czynienia z niezłym falsyfikatem z epoki, który być może również ma swoją historię. Patrząc na jego wizerunek i wytarcia moneta napewno przez pewien czas była w powszechnym obiegu i z pewnością wiele osób płacąc nim nawet nie przypuszczała, ze trzyma w ręku nie oryginał, ale falsyfikat. 

Zupełnie różna budowa liter. Na oryginale ostro odcinane od tła, na falsyfikacie mówi się, ze takie litery "płyną" - są bardzo plastyczne. L i S oraz K i A na oryginalne stykają się, na falsie oddzielnie. Zupełnie różny krój litery O oraz S na obydwu monetach. 

Zakończenia skrzydeł orła podobnie jak z literami - na oryginalne ostre, wyraźnie odcięte od tła.
Na falsyfikacie zaoblone - "płyną". 

Ogon oryginał vs. falsyfikat - zupełnie inna budowa. Cyfra 9 na falsie nienaturalnie większa od pozostałych. Znak Kościesza pod łapą orła nieczytelny, zalany. 

Jak się ustrzec przed fałszerstwem? 

Porównywać, patrzeć, i pytać - 3 x P. Nie ma jednej recepty na to aby ustrzec się od tego procederu. Trzeba opatrzeć się z oryginalnymi monetami - człowiek zapamiętuje najważniejsze cechy i styl rysunku. Czasem fałszerstwa są tak dobre, że wybitni znawcy mają problem z rozpoznaniem oryginału i falsyfikatu wiec naprawdę proszę się nie zrażać na początku. 

Jeśli już natrafimy na falsa czy to w realu czy w sieci warto robić sobie porównanie ze 100% oryginalnym egzemplarzem tej samej monety. Po jakimś czasie stworzymy na własne potrzeby fajny zbiór, który będzie nam niezwykle pomocny przy dalszej ocenie kolejnych egzemplarzy. 

______________________________

Jeżeli uważasz powyższy artykuł za ciekawy i przydatny i chciałbyś aby na Portalu Numizmatycznym ukazywało się więcej tego typu materiałów to wesprzyj jego działalność i rozwój drobną wpłatą na zorganizowanej zbiórce. WEJDŹ TUTAJ I DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ. 

_____________________________

Było trochę treści do poczytania, teraz zapraszam do obejrzenia doskonałego wykładu Pana Damiana Marciniaka - przekrojowy blisko godzinny wykład nt. najróżniejszych fałszerstw.