„Szóstak Jana III Sobieskiego” nagrodzony na Coin Constellation 2020

W XIV Międzynarodowym Konkursie „Coin Constellation 2020” srebrna moneta kolekcjonerska „Szóstak Jana III Sobieskiego” z serii "Historia monety polskiej", zdobyła trzecia nagrodę w kategorii „Monet klasycznych”. Wyróżnienie dla tej monety to potwierdzenie tego, że elegancja połączona z prostotą jest zawsze aktualna. 

Nagrodzona moneta jest czternastą w serii "Historia monety polskiej", której celem jest przedstawienie historii polskiego mennictwa na przykładzie monet z poszczególnych epok. Pierwsza moneta serii wyemitowana 10 czerwca 2013, upamiętniła Denar Bolesława Chrobrego. Cała kolekcja ma się składać z 20 monet. Narodowy Bank Polski upamiętni monety takie jak: brakteaty, grosze, szelągi, dukaty, a także monety emitowane podczas powstań narodowych, w okresie Księstwa Warszawskiego oraz po odzyskaniu niepodległości. Ostatnią z serii będzie 5 złotych „Rybak”, z okresu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. 

Na awersie srebrnej monety umieszczono rewers szóstaka – najpowszechniej występującej monety za czasów Jana III Sobieskiego – a w tle fragment płaskorzeźby z pałacu w Wilanowie, przedstawiającej Sobieskiego na koniu tuż przed koronacją. Na rewersie widać awers szóstaka z wizerunkiem króla, a z prawej strony orła z herbem Sobieskich – Janina.

Na awersie nosi on antykizujące popiersie króla w todze i wieńcu laurowym. Otacza je legenda: IOAN[nes].III. D[ei].G[ratia] REX POL[oniae] M[agnus]. D[ux].L[ituaniae].R[ussiae]. P[russiae], co znaczy: „Jan III z Bożej łaski król Polski, wielki książę litewski, ruski, pruski”. Pod popiersiem inicjały Tytusa Liwiusza Boratiniego – T.L.B., dzierżawcy obu mennic. Na rewersie umieszczono pod koroną cyfrę VI i trzy tarcze z herbami Polski, Litwy i Janiny (Sobieskich). W otoku napis: GROS[si].ARG[entei].SEX– REG[ni].POLONIAE, czyli „Groszy srebrnych sześć Królestwa Polskiego”. W połowie napisu herb Leliwa Jana Andrzeja Morsztyna, podskarbiego wielkiego koronnego. Na dole data 16 – 82 rozdzielona tarczą Sobieskich.

SZÓSTAK  srebrna, w XIX w. miedziana, moneta o wartości 6 groszy bita na ziemiach polskich od 1528 r., wprowadzona w wyniku reformy monetarnej Zygmunta I Starego jako tzw. grosze poszóstne. Pierwsze szóstaki były emitowane przez mennicę koronną w Krakowie w latach 1528–1529 (masa 12,35 grama srebra próby 375). Po roku 1529 produkcję szóstaków przeniesiono do mennicy w Toruniu. Pewną liczbę szóstaków na stopę krakowską wypuścił Zygmunt II August w 1547 r., zanim objął jeszcze tron polski. Monety te były znacznie lżejsze – 5,34 grama, ale ze srebra o dużo wyższej próbie – 875. W 1562 r. władca wypuścił też partię szóstaków o masie 14,65 grama srebra próby 344. Również za Stefana Batorego mennica wileńska emitowała grosze poszóstne (roczniki 1581 oraz 1586) – masa 4,88 grama srebra próby 844. Wszystkie powyższe emisje miały jednak ograniczony charakter. Szersze upowszechnienie szóstaka nastąpiło dopiero w okresie Zygmunta III Wazy. Za panowania Władysława IV szóstaków nie bito a do ich masowej produkcji powrócił po przeprowadzeniu reformy w roku 1656 król Jan Kazimierz. Za panowania Jana III Sobieskiego szóstaki były najpospolitszym i najpopularniejszym gatunkiem monety. Bito jest w latach 1677-1687. Szóstaki biły miejskie mennice Gdańska i Torunia w początkowych latach panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764–1765). Ostatnia emisja państwowa miała miejsce w latach 1794–1795. Były to monety o masie 1,6 grama srebra próby 200.Ostatnim szóstakiem dla ziem polskich było miedziane 6 groszy 1813 wybite podczas oblężenia Zamościa przez wojska rosyjskie.

PS. Emisja serii "Historia monety polskiej" w skład której wchodzi nagrodzony "szóstak" to doskonały przykład tego jak można połączyć numizmatykę współczesną z numizmatyką historyczną. Zapewne wielu kolekcjonerów tej serii zainteresowało się lub zainteresuje historycznymi numizmatami, które zaprezentowano w ramach tej serii. 

Więcej o serii możesz przeczytać na stronie Narodowego Banku Polskiego - TUTAJ 

Folder emisyjny do monety „Szóstak Jana III Sobieskiego” do obejrzenia - TUTAJ





Komentarze