5 zł Sztandar - płytki vs. głęboki

"Sztandar" - okolicznościowa 5 - złotówka wybita w 1930 roku dla upamiętnienia 100. rocznicy wybuchu Powstania Listopadowego. Wizerunek monety jest absolutnie znany wszystkim kolekcjonerom monet II RP. W wariancie podstawowym (czyt. obiegowym) moneta znana jest w wersji z tzw. "płytkim" oraz "głębokim" stemplem. Obydwie są poszukiwane przez kolekcjonerów, ale jednak "głęboki stempel" to niedoścignione marzenie niejednego numizmatyka. 

Omawiana 5 - złotówka projektu Wojciecha Jastrzębowskiego weszła do obiegu zgodnie z rozporządzeniem z 29 listopada 1930 roku. Z obiegu została wycofana 30 września 1934 roku. Monetę wybito w srebrze próby Ag 750 na krążku o średnicy 33 mm i masie 18 g. Na rancie monety umieszczono napis: SALUS REIPUBLICAE SUPREMA LEX. Łączny nakład wersji obiegowej / okolicznościowej wyniósł 1 000 000 sztuk. Poza wersją obiegową istnieją jeszcze warianty próbne, ale nie to jest istotą tego wpisu. 

Uruchomiliśmy dobrowolną zbiórkę pieniędzy na portalu www.zrzutka.pl na dalszy rozwój i działalność Portalu Numizmatycznego. Jeśli uważasz, że strona jest interesująca i warto ją wesprzeć WEJDŹ TUTAJ i dowiedz się więcej.

Skąd zatem wzięły się dwie odmiany wersji obiegowej tej monety? Otóż najpierw rozpoczęto bicie tej monety tzw. stemplem głębokim, jednak od samego początku tłoczenie sprawiało dość duże problemy techniczne. Proces został przerwany a wizerunek wypłacony i kontynuowano produkcję już stemplem płytkim. Nie ma oficjalnie potwierdzonych informacji co do ilości monet wybitych stemplem głębokim - jedne źródła podają około 200, inne około 1 000 sztuk. Nie zmienia to jednak faktu, że odmiana ze stemplem głębokim jest obecnie jedną z najbardziej poszukiwanych monet II RP - je cena w dobrym stanie nierzadko przekracza kwotę kilkunastu lub nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. 

Jak zatem odróżnić jedną odmianę od drugiej? Na pierwszy rzut oka, dla niewprawnego oka różnicy praktycznie nie ma. Dopiero po bliższym obejrzeniu i to jeśli wiemy na które szczegóły monety patrzeć, jesteśmy wstanie odróżnić od siebie te dwie odmiany. Gdzie zatem różnica?

1) w przypadku stempla płytkiego głowa orzełka na drzewcu sztandaru skierowana jest pomiędzy ząbki obwódki, natomiast przy stemplu głębokim celuje centralnie z ząbek

2) w przypadku stempla płytkiego zarówno na awersie i rewersie kreski idące wokół obrzeża na obydwu stronach mają jednakową grubość. Z kolei przy stemplu głębokim na awersie kreski są grubsze w porównaniu do ząbkowania na rewersie. 

3) przy zestawieniu obydwu odmian widoczna jest również różnica w kroju pisma - czcionka na sztandarze głębokim jest cieńsza i bardziej smuklejsza, z kolei litery na sztandarze płytkim są grubsze.